سوم خرداد برای مردم ما فقط یک روز نیست. حتی یک تاریخ نشسته در تقویم یا عددی پیوسته در روزهای سال هم نیست. سوم خرداد برای مردم کشور ما خصوصاً آنهایی که سال‌های اول انقلاب را تجربه کرده‌اند یک اتفاق فراموش نشدنی، تصویری ماندگار و یک باور جمعی است. باور به پیروزی بزرگی که با حضور مردان و زنان این سرزمین به وقوع پیوست. تقویم سوم خرداد امسال در کنار یادآوری سالروز آزادسازی خرمشهر یک اتفاق بزرگ دیگر را هم در دل خود داشت. قراری سالیانه که هر سال در خرداد ماه تکرار می‌شود و امسال به سومین روز از این ماه رسید. دیداری در حسینیه امام خمینی(ره)…قرار بهارستانی‌ها که در پایان هر سال کاری‌ راهی خیابان فلسطین می‌شوند. اتفاق مهم امسال در خنکای صبحگاه ایام ولادت فاطمه معصومه(س) و دهه کرامت میسر شد و نمایندگان مجلس با رهبر انقلاب اسلامی دیدار تازه کردند. درهای حسینیه از ابتدای صبح برای میزبانی از نمایندگان مردم ایران باز شده است و مهمانان یکی‌یکی از راه می‌رسند. اینجا حسینیه مردم ایران است. در این سال‌ها چند دیدار به خود دیده است را نمی‌دانم اما فضا، همان فضای همیشه، کف‌پوش‌ها همان گلیم‌های ساده، حال و هوا، همان حال و هوای تازه و قلب‌ها سرشار از شور و شعفی همیشگی…ثانیه‌ها به وقت دیدار رسیده است و انعکاس حضور رهبری که در آینه نگاه مهمانان می‌نشیند و این شعار همیشه نو: «ای رهبر آزاده آماده‌ایم آماده…» جمعیت مشتاق که آرام می‌گیرد فضای معطر صلوات کوک دلت را با آیه پیشانی حسینیه تنظیم می‌کند: وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدْتُمْ و چون با خدا پیمان بستید به پیمان خود وفا کنید.(سوره نحل آیه ۹۱)

آیه‌های قرآن با صدایی که ملکوت آدمیت را نجوا می‌کند، فضای دلت را پر می‌کند: «ای اهل ایمان! از خدا پروا کنید و سخن درست و استوار گویید. تا [خدا] اعمالتان را برای شما اصلاح کند و گناهتان را بر شما بیامرزد. و هرکس خدا و پیامبرش را اطاعت کند، بی‌تردید رستگاری بزرگی یافته است…» (سوره احزاب آیات ۷۰ و ۷۱ ) و این کلام وحی است که دل‌ها را آرام و جان را شیفته می‌کند…

برای مردم…

دقیقه‌ها به نخستین لحظات ساعت ۱۰ بامداد چهارشنبه‌ای مفتخر به سومین روز از خرداد ۱۴۰۲ رسیده است. صلوات، سکوت مجلس را پر از عطر رسول الله و خاندان مکرم می‌کند تا در آغازین لحظات دیدار رئیس دستگاه قانونگذاری از تلاش‌های یک سال گذشته مجلس انقلابی بگوید. دکتر قالیباف، «ایجاد نقشه راه برای اولویت‌بندی در قانون‌گذاری» را تلاش مهم مجلس یازدهم می‌داند تا این تحول مهمترین وجه تمایزش با دیگر مجالس بعد از انقلاب باشد.

مجلسی که تلاش کرد بسته تحول قوانین اقتصادی را با همان اهداف سال‌های دفاع مقدس ایجاد کند زیرا مردان بهارستان باور دارند که خدای اقتصاد همان خدای دفاع مقدس است. بسته تحول قوانین اقتصادی برای اصلاح نظام بانکی؛ تصویب قوانین در حوزه‌هایی نظیر مالیات، مسکن، خودرو، بیمه، شفافیت، کشاورزی و تولید؛ قانون رتبه‌ بندی معلمان، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، طرح اصلاح قانون انتخابات، تصویب کلیات لایحه ارتقاء امنیت زنان، طرح نظام‌بخشی به فضای مجازی و تصویب دو فوریت لایحه حجاب و عفاف از جمله کارنامه تقنینی یا موضوعات در دست بررسی مجلس یازدهم است که رئیس قوه مقننه درباره آنها به رهبر انقلاب به عنوان دستاوردهای مهم این مجلس گزارش می‌دهد.

شیوه‌های خلاقانه‌ای از نظارتِ موثر

بخش دیگر گزارش رئیس مجلس به موضوعات نظارتی اختصاص داشت شیوه‌های خلاقانه‌ای از نظارتِ موثر که به خروجی‌های عینی منتج شود: «دومین وظیفه کلانِ مجلس نظارت است. در کنارِ استفاده از ظرفیت‌های نظارتیِ پیشین مانند سوال، استیضاح، تحقیق و تفحص و ارجاع موارد تخلف به قوه قضائیه؛ مجلس یازدهم شیوه‌های خلاقانه‌ای از نظارتِ موثر که به خروجی‌های عینی منتج شود را در دستور کار خود قرار داده است. نظارت های میدانی و ستادی و همچنین سه‌ شنبه‌ های نظارتی در صحن از آن دسته هستند. ویژگی این نوع نظارت‌ها آن است که با تمرکز بر مصادیقی روشن ناظر به حلِّ مسائلِ مردم، عمل می‌کند. در نظر گرفتن بودجه‌های لازم پس از تعیینِ دقیقِ نظامِ مسائلِ استان‌ها، رفع تنش آبی چندصد روستا، بودجه لازم برای  بیمه ملوانان، تخصیص ۴۹هزار میلیارد تومان برای تسهیلات اشتغال‌زایی، اصلاح قبوضِ گاز مردم، حضور حداکثری دستگاه‌ها در پنجره واحدِ صدورِ مجوزهای کسب‌وکار از مصادیق به نتیجه رسیدن این شیوه‌های نظارتی هستند.

یک خداقوّت صمیمی و از ته دل

آغاز دیدار با قدردانی و خداقوّت صمیمی رهبری کام مهمانان را شیرین کرد آنجا که آقا در آغاز کلام ساده و صمیمی از تلاش‌های نمایندگان مجلس قدردانی کردند: «این دیدار سالیانه، هم فرصتی است برای اینکه از مجلس شورای اسلامی تکریم بشود، چشم‌ها به این نهاد باعظمت دوخته بشود و همه توجّه کنند به عظمت و اهمّیّت جایگاه مجلس، هم فرصتی است برای اینکه به نمایندگان محترم خداقوّت گفته شود. یک سال زحمت کشیدید ــ حالا این بار که سه سال زحمت کشیدید ــ و انصافاً جا دارد که در پایان هر سال یک خداقوّت صمیمی و از ته دل به نمایندگان محترم گفته بشود.»

همچنان روی خاکریز

واقعه خرمشهر یک کتاب بزرگ است. نه صرفاً کتاب خاطره‌ای برای خواندن. کتابی که درس‌های زندگی امروز ما در آن یافت می‌شود. رهبر انقلاب صحبتهای‌شان را از خرمشهر آغاز می‌کنند «عظمت فتح خرمشهر چشم‌ها را به خود جلب می‌کند اما من می‌خواهم بگویم از فتح خرمشهر یا مهمتر یا لااقل به همان اندازه مهم، جریانات این عملیات بیت‌المقدس است، این عملیاتی که منتهی شد به فتح خرمشهر، این عملیات، آن فداکاری‌ها، آن ابتکارها، آن نقشه‌ها و طرح‌های جنگی که به نظر بنده باید در دانشگاه‌های جنگ تدریس بشود.»

آزادسازی خرمشهری که مصداق امنیت امروز ماست. همان امنیتی که ثمره خون شهیدان و فداکاری رزمندگان بوده است که اگر نبود، روزگار بر ما جور دیگری رقم خورده بود: «اگر شما نمایندگان مجلس فرصت پیدا می‌کنید که در شهر خودتان تبلیغات انتخاباتی بکنید، با خیال راحت بروید بین مردم حرف بزنید، بعد مردم با خیال راحت بروند پای صندوق اسم شما را بیندازند در صندوق، بعد بیایید در مجلس، بخاطر آن فداکاری‌هاست، بخاطر آن شهادت‌هاست، بخاطر‌ آن از خودگذشتگی‌های به معنای واقعی کلمه است. نگذارید این حوادث بزرگ و این افتخارات عظیم کهنه بشود، کم‌رنگ بشود، فراموش بشود.»

مجلسِ همچنان انقلابی

مجلس یازدهم از ابتدای تشکیل تا امروز تلاش کرده است که در مسیر انقلاب حرکت کند. به قول آقای قالیباف در جلسه امروز که ما نمایندگان مجلس یازدهم در این ۳ سال تلاش کردیم علی‌رغم وجود نقاط ضعف، بار سنگین صفت مبارک مجلس انقلابی را تا حد امکان و توان با ایجاد مجلسی کارآمد و انقلابی در حوزه‌های تقنین و نظارت به‌گونه‌ای برداریم که مورد رضایت حق تعالی باشد و همین‌جا به صراحت اعلام می‌کنیم کامیابی‌های این مجلس قطعاً نتیجه حرکت بر مدار عقلانیتِ انقلابی بوده است.» رهبری هم بر این نکته تأکید می‌کنند و همچنان مدال افتخار مجلس یازدهم را انقلابی بودنش می‌دانند: «من از اوّل تشکیل این مجلس، اعتقاد خودم و علاقه‌ خودم به این مجلس را که از روی اطّلاع بود، عرض کردم، گفتم مجلس، مجلسِ انقلابی است. الان هم من بعد از سه سال همین را تکرار می‌کنم. این مجلس بحمدالله مجلسی است انقلابی، باسواد، جوان، پُرتحرّک، پُرکار. البتّه قضاوت‌هایی که انسان راجع به یک مجموعه می‌کند، با نگاه به مجموعه است؛ حالا یک استثناهایی هم ممکن است وجود داشته باشد؛ به آن استثناها کاری نداریم. مجموعه را که انسان نگاه می‌کند، با نگاه مجموعی، این مجلس انصافاً یک مجلس انقلابی است.» وقتی آقا امسال هم این مجلس را انقلابی نامیدند ذوق و شوق نمایندگان از بیان رهبری باعث شده عده‌ای دستپاچه تکبیر بگویند و عده‌ای به ناگاه صلوات بفرستند در نهایت ذکر صلوات قالب شد و همه با این ذکر از دریافت مجدد مدال مجلس انقلابی از رهبری قدردانی کردند.

مجلسی که مشکلات را می‌شناسد

رهبری به نقش مجلس یازدهم در شناسایی مشکلات هم اشاره‌ای جدی دارند. اشاره‌ای که نشان می‌دهد ایشان به نقش مجلس در شناسایی مشکلات اشراف دارند: «مجلس یازدهم مشکلات کشور را شناخته. براساس شناخت مشکلات، قانون گذاشته شده. کارهایی که شده، قانون‌هایی که تصویب شده یا در مجرای تصویب قرار دارد، اینها همه حاکی از آشنایی با مشکلات کشور است. هدف این قوانین مبارزه با فساد، رفع تبعیض، رفع انحصار، بهبود فضای کسب و کار بوده است…»

نجات کشور از سرگردانی

تعریف رهبری از قوانین راهبردی مجلس، تعریف متفاوتی است. تعریفی که نشان می‌دهد نقش قوانین در کشور نقشی اساسی و نجات بخش است! آقا در جلسه قانون اقدام راهبردی مجلس را مثال می‌زنند که کشور را از سرگردانی نجات داده است: «برخی از این قوانینی که شما در مجلس تصویب کردید، قوانین راهبردی است برای کشور که واقعاً جای احترام و تمجید دارد. قانون اقدام راهبردی، کشور را از سرگردانی در قضیه‌ هسته‌ای نجات داد. این قانون کاملاً مشخص کرد که باید چه کار کنیم، الان هم داریم نشانه‌هایش را در دنیا مشاهده می‌کنیم. یا قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که از قانون‌های حیاتی است. یا قانون جهش تولید دانش‌بنیان اینها قوانین راهبردی است.»

قانون خوب چه قانونی است؟

عموماً تفاسیری که از قانون خوب و قانون بد، یا قانون قوی و ضعیف می‌شود متفاوت است. همین اختلاف نظر باعث شده است که هر فردی قانون خوب یا بد را از منظر منافع خود تعریف کند. قانونی که به نفع ماست احتمالاً قانون خوبی است و قانونی که در آن منافع ما دیده نشود احتمالاً قانون ضعیفی باشد. رهبری اما قانون مناسب را اینگونه تعریف می‌کنند که باید صریح، متقن، قابل اجرا، بدون تعارض و دارای ثبات باشد: «قانون باید صریح باشد. جوری نباشد که مجدداً احتیاج به استفساریه‌ مجلس داشته باشد. یکی از خصوصیات قانون خوب قابل اجرا بودن است. ثبات قانون یکی از خصوصیات است. تغییرات پی‌درپی [نباشد]؛ البته قانون باید به روز بشود در این شکی نیست لکن به روز شدن قانون یک حرف است تغییرات پی‌درپی، تبصره زدن، یک حرف دیگر است. منقح و بدون تعارض باید باشد. وقتی قانون بین این تعارضات معطل است، تکلیف معطل است بین قوانین مختلف، آدمی که می‌خواهد سوء‌استفاده کند سوء‌استفاده می‌کند. این قانوندانان قانون‌شکن که بنده بارها تکرار کردم همین‌جاهاست که استفاده می‌کنند.»

مجلس ساده‌زیست

ساده‌زیستی مسئولان از خصوصیات مدیران تراز انقلابی است. از روزهای آغازین انقلاب برخلاف مدیران شاهنشاهی که زرق و برق و تشریفات و تجملات برایشان حُسن و اعتبار بود مدیر انقلابی را به ساده زیستی می‌شناسند. نمونه بارز آن رهبر معظم انقلاب است. ایشان از سال‌های طلبگی تا روزهای پیروزی انقلاب و پس از آن در جایگاه نماینده مردم تهران در مجلس تا دوران ریاست جمهوری و رهبری هیچگاه سبک زندگی ساده خود را ترک نکردند و همواره تلاش کردند با ساده زیستی الگویی برای مسئولان نظام باشند. به همین دلیل این امتیاز بعد از گذشت بیش از ۴۰سال از انقلاب همچنان سنگ محک است: «یکی از امتیازات مجلس یازدهم که من اصرار دارم این را بگویم و به زبان بیاورم، ساده‌زیستی است؛ یعنی تا‌ آنجایی که به من گزارش شده نسبت به بسیاری از افراد این مجلس، رفتار اشرافی‌مآبانه و نگاه از موضع بالا و به مردم بی‌اعتنائی کردن، یا نیست یا کمتر هست. حالا عرض کردم استثناهایی هم وجود دارد؛ یعنی استثناها هم الان جلوی چشم بنده هست، امّا روش کلّی این است؛ این روش کلّی خیلی چیز خوبی است. اینها را از دست ندهید.»

ابرو گشاده باش چو دستت گشاده نیست

اینجا رهبری اشاره مهمی به شنیدن حرف مردم که با وعده دادن متفاوت است می‌کنند و تأکید دارند با روی گشاده باید حرف مردم را شنید و تا جایی که ممکن و در توان نمایندگان است باید در حل مشکلات مردم تلاش شود اما وعده‌های غیر عملی که نه خود نماینده توان برآورده کردنش را دارد نه مجلس و نه حتی کل نظام، باعث خسارت به اعتماد مردم می‌شود: «البتّه شنیدن حرف مردم غیر از وعده دادن به مردم است؛ یعنی این‌جور نباشد که وقتی در شهر خودتان در حوزه‌ی انتخابیّه نشسته‌اید و آمدند شکایت کردند، شما همین‌طور وعده بدهید؛ نه، این وعده را نه شما می‌توانید عمل کنید، گاهی مجلس هم نمی‌تواند عمل کند، گاهی کلّ نظام هم نمی‌تواند عمل کند. وعده ندهید؛ بشنوید، بگویید تلاش می‌کنیم، زحمت می‌کشیم، شاید حل بشود؛ یعنی شنیدن حرف مردم با چهر‌ه‌ی باز و روی خوش، بدون اَخم‌وتَخم.» و شعری از صائب تبریزی می‌خوانند که «چون وا نمی‌کنی گرهی خود گره مباش‌/ابرو گشاده باش چو دستت گشاده نیست»‌

همه اعضای یک پیکریم

هم پیکر بودن جسم و جان بشریت نه تنها در شعر سعدی که می‌گوید: بنی‌آدم اعضای یکدیگرند/که در آفرینش ز یک گوهرند/چو عضوی به‌درد آورَد روزگار/ دگر عضوها را نمانَد قرار، مصداق همدلی و هم‌افزایی ارکان نظام حکومت نیز به شمار می‌آید که: «مجموعه نظام یک پیکر است و ارکان آن اعضای این پیکرند. اگر قوا و دستگاه‌ها مکمل هم نباشند، دیگر به کار نخواهند آمد. نگاه باید نگاه همکاری و هم‌افزایی باشد.»

سال آخر، کارهای مهم

مجلس یازدهم سال پایانی خود را آغاز کرده است. اگرچه در این ۳ سال تلاش کرد تا با قانون‌های جامع و راهبردی و نظارت بر اجرای قوانین، مسیر حل بخش مهمی از مشکلات جامعه را بازگشایی کند اما کارهای مهمی بر عهده دارد که هنوز به اتمام نرسیده است. نکته مهمی که رهبری بر آن تأکید دارند: «کارهای بزرگی در مقابلتان هست. یکی‌اش برنامه‌ هفتم است. یکی‌اش همین مسئله‌ شعار سال است، مسئله‌ مهار تورم و رونق تولید. اینها کارهای بسیار مهمی است. یکی این لوایح نیمه‌کاره مانده است. خب اینها به جایی برسد، به یک نقطه‌ای برسد. بالاخره این سال آخر یک فرصتی است که انسان نگاه کند پشت سرش، اگر چنانچه در این دو سه سال گذشته یک خلائی باقی مانده، یک قصوری انجام گرفته، آن را در این سال آخر ان‌شاءاللّه جبران کنید.»

سرافراز وارد مجلس شدید، ان‌شاءالله سرافراز هم خارج شوید

عقربه‌های ساعت به ظهر نزدیک می‌شود و رهبری نکات مهم و توصیه‌های ضروری را یکی‌یکی بیان می‌کنند. توصیه‌های مهم اخلاقی، از اینکه «به قصد رأی‌آوری حرف نزنید و شعار ندهید» تا اینکه «سختگیری‌های غیر لازم در مورد وزیر پیشنهادی دولت باعث نشود وزارتخانه‌ای تا مدت‌ها بی‌وزیر بماند.» از توصیه همیشگی به همدلی و هم‌افزایی بین قوا تا اینکه «جو زدگی یا ملاحظات جناحی مطلقاً در قانون‌گذاری تاثیر نگذارد.» و آرزوی مهم رهبری برای نمایندگان که «سرافراز وارد مجلس شدید، ان‌شاءالله سرافراز هم خارج شوید…»

شیرینی دو چندان

دیدار تمام شده است و نمایندگان به سمت آقا می‌دوند و مانند فرزندانی که گرد پدر جمع شده‌اند، پیرامون رهبری حلقه می‌زنند، دو نفری پیش‌دستی می‌کنند و چفیه و انگشتری آقا را هدیه می‌گیرند. عده‌ای هم قول چفیه و انگشتری را از آقا می‌گیرند. همه می‌خواهند صدایشان را به آقا برسانند و صحبت کنند. رهبری که ایستاده و آماده خروج از حسینیه بودند مجدد روی صندلی می‌نشینند و دقایقی مشغول سخن گفتن با نمایندگان می‌شوند. این حرکت آقا شیرینی دیدار را چند برابر و مدال افتخار انقلابی بودن را روی سینه نمایندگان مجلس محکم‌تر می‌کند.